امیر مۆمنان در سخنان كوتاه خود یادآور مى شود كه، هرگز نباید ازخدا خواست تا ما را به امتحان نبرد; زیرا جهان آفرینش، جهان آزمون است. بلكه باید از خدا خواست كه ما را دچار امتحان هایى نسازد كه از عهده آن برنیاییم. آن گاه امام انگیزه آزمایش الهى را به این شكل بیان مى كند: هدف آشكار ساختن صفات خوب و بدى است كه به انسان شخصیت مى بخشد; مثلاً در برخى از مردم حساسیت هاى خاصى نسبت به بعضى از حوادث است و در افرادى زمینه ناراحتى به برخى از مسائل مانند داشتن دختر و كمبود مال نهفته است; در حالى كه در برخى دیگر نه تنها چنین زمینه اى وجود ندارد; بلكه یك نوع رضایتمندى و خرسندى به تقدیرهاى الهى است. هرگاه این دو گروه به آزمون برده نشوند، این زمینه ها آشكار نمى شود و توان ها به فعلیت تبدیل نمى شود; در نتیجه گروهى از همین مسیر، تربیت كامل انسانى پیدا نمى كنند.

یكی از اهداف آفرینش انسان امتحان او است: قرآن می فرماید:«إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِیهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِیعًا بَصِیرًا إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا
; ما انسان را از نطفه‏اى اندر آمیخته آفریدیم تا او را بیازماییم و وى را شنوا و بینا گردانیدیم.
ما راه را بدو نمودیم یا سپاسگزار خواهد بود و یا ناسپاسگزار. »(انسان , آیه ی 2 - 3)
هم چنین فرموده است :«الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَكُمْ أَیُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا ; همان كه مرگ و زندگى را پدید آورد تا شما را بیازماید كه كدامتان نیكوكارترید ..» (ملك, آیه ی 2)