نیروهای اجتماعی مختلفی در فرایند انقلاب اسلامی دخیل بودند كه همه آنها حول محور روحانیون به فعالیت‌های سیاسی و كنشگری اجتماعی می‌پرداختند؛ در این بین عملكرد وعاظ و روحانیون انقلابی در حوزه‌های مختلف نظیر بازار، دانشگاه و مدارس، تشكل‌های سیاسی و… به گونه‌ای بود كه همه نیروهای انقلابی در صراط مستقیم هدایت و راهبری شدند و همین قدرت و توان ساماندهی نیروهای انقلابی توسط روحانیون، باعث شد تا جریان انقلاب اسلامی به پیروزی منتهی شود.

پس از تجربه‌ موفقیت‌آمیز حضور مؤثر اسلام شیعی و روحانیت در حیات سیاسی اجتماعی سده‌ اخیر، روحانیت اصیل شیعه در دوران پهلوی، در تمامی صحنه‌‌های سیاسی اجتماعی حضور مؤثری پیدا می‌كند كه اوج آن رهبری نهضت اسلامی و تشكیل نظام سیاسی جمهوری اسلامی بر پایه‌ عقاید دینی بوده است.[ احمد نقیب زاده، نقش روحانیت شیعه در پیروزی انقلاب اسلامی، تهران، مركز اسناد انقلاب اسلامی،1382.]